Transactional Analysis (Greek)

Συμπεριφορές
Θα σας ζητήσω να πάτε πίσω στην παιδική ηλικία. Δείτε την εικόνα όπου η μητέρα σας προσπαθούσε να σας υποδείξει μια σωστή συμπεριφορά. Θυμηθείτε τα λόγια και τη γλώσσα του σώματος της. Πάμε τώρα στο σήμερα. Υιοθετούμε κάποτε τις συμπεριφορές του γονέα στο εργασιακό μας περιβάλλον; Που αρμόζει και τι συμπεριφορά παίρνουμε πίσω εμείς; Ποιες άλλες συμπεριφορές υπάρχουν;

Το alter ego
Η θεωρία αυτή της κοινωνικής ψυχολογίας δημιουργήθηκε από τον Eric Berne. Ουσιαστικά εξηγεί ότι ο κάθε ένας από εμάς υιοθετεί τρεις συμπεριφορές οι οποίες σχετίζονται άμεσα μεταξύ τους. Η πρώτη συμπεριφορά είναι αυτή που έχω περιγράψει πιο πάνω, η συμπεριφορά του γονέα. Ο καθένας μας κρύβει μέσα του μια τέτοια συμπεριφορά. Αν σκεφτείτε το χώρο της δουλειάς υιοθετούμε τη συμπεριφορά γονέα όταν επιβάλουμε σε κάποιο, χωρίς πάντα να του εξηγούμε το λόγο πως πρέπει να συμπεριφέρεται. Αν κάνουμε παρατήρηση σε κάποιο άτομο, η γλώσσα του σώματος μας όταν είμαστε στο στάδιο αυτό είναι επιβλητική όπως θα έκανε ένας γονέας αν έκανε παρατήρηση. Συνήθως χρησιμοποιούμε το δείχτη του χεριού μας καθώς μιλάμε και η φωνή μας μπορεί να είναι δυνατή αν κάνουμε παρατήρηση όπως θα ήταν αν ένας γονέας θύμωνε όταν το παιδί του έκανε κάποιο λάθος.

Αν υιοθετούμε τη στάση αυτή τότε θα πάρουμε πίσω αναπόφευκτα συμπεριφορά παιδιού. Δηλαδή το άτομο με το οποίο έχουμε αυτή τη στάση στη δουλειά θα μας συμπεριφερθεί σαν να ήταν παιδί. Η γλώσσα του σώματος θα είναι κλεισμένη, τα χέρια σταυρωμένα ή θα κάνει απότομες κινήσεις. Θα προσπαθεί με διάφορους τρόπους να αποφεύγει τη συζήτηση ίσως ακόμη και με πολύ μειωμένη οπτική επαφή. Θα αρνιέται τα περισσότερα που του λέτε, όπως πολύ πιθανό θα έκανε και ένα παιδί. Όλο αυτό θα οδηγήσει σε σχέση γονέα – παιδιού. Ειδικά αν αυτή η σχέση δημιουργηθεί με κάποιο υφιστάμενο, τότε αυτό θα οδηγήσει σε λάθος συμπεριφορές και σε μη – παραγωγικό χρόνο. Ο υφιστάμενος θα νιώθει ότι δεν του δίνεται η σημασία που θα έπρεπε να δίνεται σε κάποιο ενήλικα και πολλές φορές δημιουργούνται αντιπαραθέσεις και συγκρούσεις. Σκεφτείτε πόσες φορές συμπεριφερθήκατε είτε σαν γονέας είτε σαν παιδί στην εργασία σας και πως επηρέασε όλο αυτό τις συμπεριφορές των άλλων απέναντι σας.

Το τρίτο στοιχείο του Εγώ όπως το ονομάζει ο  Berne είναι αυτό της συμπεριφοράς του ενήλικά. Η συμπεριφορά του ενήλικα είναι σταθερή, μιλά με ήρεμο τόνο φωνής και όταν θυμώνει εξηγεί τη λάθος συμπεριφορά στον άλλο σαν ενήλικάς και όχι σαν γονέας. Δίνει δηλαδή πιο σωστή και κατατοπιστική ανατροφοδότηση, χωρίς να κάνει τον άλλο να νιώθει μειονεκτικά. Αν υιοθετήσουμε μια τέτοια συμπεριφορά τότε τις περισσότερες φορές θα πάρουμε πίσω συμπεριφορά ενήλικά. Έτσι δημιουργούνται πιο σωστές σχέσεις στην εργασία και ο χρόνος είναι τις περισσότερες φορές πιο παραγωγικός.

Πολλές οι έρευνες που έχουν γίνει μετά την αρχική για το θέμα αυτό. Ο κάθε άνθρωπος μπορεί να επιλέξει τη δική του συμπεριφορά αλλά να μην ξεχνάτε ότι θα πάρετε ως αντίκτυπο την ανάλογη συμπεριφορά από τους άλλους.

Ασπασία Σιμιλλίδου – Θεοδοσίου
Διευθύντρια Προγραμμάτων